Bank spółdzielczy odmówił mi założenia IKE lub IKZE - czy to zgodne z prawem?

Dostaję coraz więcej sygnałów od czytelników, że bank spółdzielczy odmówił im założenia IKE lub IKZE.

Powód? Nie mieszkają na terenie, na którym działa bank.

Ostatnie takie przypadki dotyczą Banku Spółdzielczego w Sieradzu i Banku Spółdzielczego w Krapkowicach, gdzie pan Wojciech chciał z żoną założyć IKZE. Słyszałem też o ograniczeniach w BS Jordanów.

To ważny wątek. Banki spółdzielcze wygrywają od lat rankingi najlepszych IKE i IKZE z depozytem bankowym (ranking wszystkich IKE 2016 i IKZE 2016).

Tylko czy każdy oszczędzający może z tych IKE i IKZE skorzystać? Czy bank spółdzielczy może odmówić założenia IKE lub IKZE?

IKE i IKZE w bankach spółdzielczych

Banki spółdzielcze to jedna z kilku instytucji finansowych, która może prowadzić IKE i IKZE. Inne to:

• banki komercyjne (depozyty),
• TFI (fundusze inwestycyjne),
• domy maklerskie (rachunki inwestycyjne),
• zakłady ubezpieczeń (polisy),
• PTE (dobrowolne fundusze emerytalne).

W Polsce lubimy depozyty bankowe. Banki spółdzielcze oferują depozyty IKE i IKZE z wysokim oprocentowaniem. Jest grupa klientów, którzy chce z tego korzystać bez względu na lokalny charakter banków spółdzielczych.

W 2015 i 2016 upadły dwa banki spółdzielcze oferujące wyjątkowo dobrze oprocentowane lokaty IKE i IKZE. Chodzi o SK Bank z Wołomina i Bank Spółdzielczy w Nadarzynie. Oba nie stawiały klientom ograniczeń co do miejsca zamieszkania.

Kilka banków spółdzielczych obniżyło oprocentowanie depozytów IKE i IKZE, np. Sokołów Podlaski i Podkarpacki Bank Spółdzielczy.

Niektóre nie chcą obsługiwać klientów spoza ich obszaru działania, np. Bank Spółdzielczy w Sieradzu i Bank Spółdzielczy w Jordanowie.

Czy to zgodne z prawem?

Tak, cytuję czytelnika, pana Macieja:

„Powyższe (tzn. ograniczenie możliwości skorzystania z usług banków spółdzielczych) nie wynika bynajmniej z ich "widzimisie".

Wynika z ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających (Dz.U.2016.1826), konkretnie art. 5 [i 6], a dalej jest doprecyzowane w statutach poszczególnych BS (BS działają nadto w oparciu ustawę prawo bankowe i ustawę prawo spółdzielcze, a także masę innych ustaw, z których te 3 można by określić że są najistotniejsze w kontekście ich statusu, obowiązków, podmiotowości, możliwości działania itp.).

Z założenia BS są bankami lokalnymi, obsługującymi lokalną społeczność. Dopiero po przekroczeniu określonego w ustawie poziomu kapitałów własnych, bądź za zgodą banku zrzeszającego BS mogą zwiększać obszar swojego działania (mogą - nie muszą).”

Na przykład:

Statut BS w Sieradzu mówi o tym, że bank działa na terenie powiatów:

• sieradzkiego,
• poddębickiego,
• zduńskowolskiego,
• łaskiego,
• wieluńskiego,
• wieruszowskiego,
• ostrzeszowskiego,
• kaliskiego,
• tureckiego.

BS Skierniewice działa – zgodnie ze statutem – na terenie całego kraju.

BS Milicz działa na terenie:

• województwa dolnośląskiego,
• powiatu krotoszyńskiego, ostrowskiego i rawickiego w województwie wielkopolskim

Okazuje się, że obszar działania banku spółdzielczego to ważna informacja, której do tej pory nie braliśmy na poważnie.

Bez jej sprawdzenia możemy zostać odprawieni z kwitkiem. Trzeba sprawdzić statut (przykład dla BS Milicz). Trzeba dzwonić albo wysłać e-mail, zanim wyruszy się w drogę po IKE lub IKZE z bardzo wysokim oprocentowaniem na drugi koniec Polski.

Banki spółdzielcze mogą, ale nie muszą obsługiwać klientów spoza ich obszaru działania.

"Dyskryminacja"?

Nie jestem ani zdziwiony, ani oburzony.

Do tej pory nie znałem dokładnie prawa, ale intuicja podpowiadała mi, że trzeba uszanować to, że banki spółdzielcze są lokalne i niewielkie.

Być może łatwiej mi zachować spokój, bo swoje IKE i IKZE w ogóle nie prowadzę w depozytach bankowych. Nie żyję też w przekonaniu, że tylko depozyty bankowe w złotówkach są godną i praktyczną formą oszczędzania.

Ale wracając do małych banków spółdzielczych. Chyba wolę bank, który szczerze i zgodnie z prawem odmówi przyjęcia moich pieniędzy niż bank, który będzie udawał ogólnopolski, mimo że nie ma do tego ani kompetencji, ani potencjału.

Jest mi tylko trochę głupio, że do tej pory nie znałem dokładnie prawa w tym zakresie.

Moje decyzje

Prowadzę swoje IKE i IKZE od 2012 roku (więcej o tym po co i jak oszczędzam).

Używam IKE Plus z funduszami inwestycyjnymi NN TFI (wcześniej ING TFI) z uwagi na niższe koszty zarządzania i dostęp do wielu klas aktywów. Można je założyć przez internet. Występuje też w powiązaniu z IKZE. Niedawno rozliczyłem swoje wyniki do listopada 2016.

Prowadzę też IKZE w formie rachunku inwestycyjnego w domu maklerskim BDM. Niedawno opisałem, jak działam i jakie wyniki osiągam.

Niedawno stworzyłem rankingi wszystkich ofert IKZE oraz IKE dostępnych w 2016.

Tutaj wszystkie artykuły o trzecim filarze, IKE oraz IKZE.

Warto również przejrzeć inne narzędzia wspomagające oszczędzanie i inwestowanie.