Czy IKE i IKZE mogą służyć wyłącznie do oszczędzania na emeryturę?

Nigdzie nie ma zakazu wykorzystywania IKE i IKZE do innych celów niż oszczędzanie na emeryturę.

Nikt tego też nie sprawdza.

A jednak ze względu na nazwy tych kont (IKE = indywidualne konto emerytalne, a IKZE = indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego) wszyscy utożsamiają je wyłącznie z oszczędzaniem na emeryturę.

Gdy dodamy do tego niemiłe skojarzenia z powszechnym systemem emerytalnym (ZUS + OFE), wychodzi dość ograniczony obraz tego, co da się zrobić za pomocą IKE i IKZE.

Być może nowe regulacje zmienią bardziej otwarty charakter IKE i IKZE, ale póki co to wciąż bardzo elastyczne narzędzia do gromadzenia i przekazywania majątku w aktywach finansowych.

Oszczędzanie na emeryturę, czyli na co?

Osobiście używam IKE i IKZE zgodnie z ich przeznaczeniem (wyniki mojego IKE i mojego IKZE)

Systematycznie odkładam tam część swoich prywatnych oszczędności (lubię nazywać je „głębokimi oszczędnościami”) na odległą przyszłość.

Mam trzydzieści kilka lat i wolę określenie „odległa przyszłość” niż emerytura, ale to tylko słowa. Naprawdę chciałbym, żeby te (i kolejne) pieniądze pozostały na tych rachunkach przez kilkadziesiąt lat.

I żeby po zakończeniu lub ograniczeniu pracy zawodowej w tej odległej przyszłości służyły mi jako źródło dodatkowego dochodu.

W obecnej ustawie o IKE i IKZE jest taki fragment (art. 17): IKE i IKZE to „dobrowolne formy oszczędzania, uzupełniające dochody emerytalne z powszechnego systemu emerytalnego”.

Oszczędzam na IKE i IKZE, żeby potem mieć dodatkowe źródła dochodów. Nie znam lepszej definicji prywatnej emerytury. To źródło lub źródła dochodu, z których będziemy mogli korzystać po zakończeniu pracy zawodowej, dodatkowe w stosunku do świadczeń publicznych.

Warto to podkreślić:

• IKE i IKZE to dobrowolne formy oszczędzania
• dodatkowe w stosunku do powszechnego systemu emerytalnego
• w przyszłości mają służyć jako źródło dochodów

Osobiście zdecydowałem się na prowadzenie IKE w formie rejestru funduszy inwestycyjnych, na IKE Plus w NN TFI (wcześniej ING TFI). Pisałem w szczegółach o motywach tej decyzji i najważniejszych parametrach umowy.  Rozliczyłem jej wyniki w 2016, IKE Plus można założyć przez internet.

Z kolei swoje IKZE prowadzę od 2012 w formie rachunku maklerskiego w BM BDM – je również można założyć przez internet. Niedawno rozliczyłem swoje wyniki.

IKE i IKZE a wiek przejścia na emeryturę

Inne częste nieporozumienie lub niedopowiedzenie wokół IKE i IKZE to kwestia „blokady pieniędzy do emerytury”.

Łatwo w ten sposób wywołać wrażenie, że do własnych oszczędności na IKE i IKZE dostęp dostaniemy dopiero „po przejściu na emeryturę” rozumianą jako świadczenia ZUS.

To błędne wrażenie z dwóch powodów.

Mniej ważny powód: wypłatę oszczędności z IKE możemy wykonać po osiągnięciu 60 roku życia (a nawet 55 roku życia, jeśli jesteśmy już na państwowej emeryturze), wypłatę oszczędności z IKZE możemy wykonać po osiągnięciu 65 roku życia.

Ważniejszy powód: oprócz wypłaty środków możemy wykonać również w każdym momencie zwrot lub częściowy zwrot oszczędności.

Zachęcam do zapoznania się z przypadkiem pani Marzeny, która odzyskała swoje oszczędności z IKE w przeciągu miesiąca, gdy dopadł ją większy kryzys finansowy w życiu po zostaniu mamą.

Innymi słowy: na IKE i IKZE nie blokujemy „na twardo” pieniędzy do 60 czy 65 roku życia. To sprawia, że są znacznie bardziej elastyczne.

OK, jeśli nasze oszczędności dotrwają z nami na indywidualnym koncie emerytalnym lub indywidualnym koncie zabezpieczenia emerytalnego do tego czasu, będziemy mogli je wypłacić z zachowaniem wszystkich korzyści podatkowych.

W najgorszym scenariuszu wciąż będziemy mieli tylko nieznacznie utrudniony dostęp do swoich oszczędności (np. zwrot może trwać do 30 dni) przy kosztach polegających na tym, że przepadną nasze korzyści podatkowe (np. zwrot zostanie pomniejszony o podatek od zysków zakumulowanych na IKE w całym okresie oszczędzania).

I co z tego?

IKE i IKZE można użyć do gromadzenia oszczędności na inne odległe w czasie cele, np. wydatki związane z wchodzeniem dzieci w dorosłość.

W ten sposób definiuje cele dla swoich oszczędności na IKE znany bloger finansowy Marcin Iwuć.

Z takimi intencjami zakładaliśmy również IKE w banku Millennium dla mojej żony – odkładanie drobnych kwot z myślą o przyszłości dzieci zadziałało na jej wyobraźnię znacznie bardziej niż z myślą o swojej emeryturze.

Rodzice mający 30-40 lat, gdy rodzi im się dziecko, będą 50-60 latkami, gdy dziecko będzie wchodzić w dorosłość w wieku ok. 20 lat.

Nie dosyć, że – jeśli przepisy się nie zmienią – oszczędności z IKE będą wkrótce dostępne do wypłaty z zachowaniem ulg podatkowych, to jeszcze perspektywa własnej emerytury będzie stawała się coraz bardziej realna.

Kapitał gromadzony przez lata z myślą o dzieciach będzie można wydać na ich potrzeby, a jeśli nie będzie to konieczne (bo na przykład będziemy pokrywać te wydatki z bieżących dochodów lub dzieci będą samodzielne i zaradne), będziemy mieli sporo oszczędności w przededniu zakończenia pracy zawodowej.

Oszczędzanie na przyszłość dzieci to tylko jeden z wielu możliwych długoterminowych celów. Jeśli są bardzo odległe w czas oraz dobrze pasują do schematu systematycznego oszczędzania, IKE i IKZE w obecnej formie to bardzo atrakcyjne narzędzia do gromadzenia środków na ich realizację.

Nawet jeśli nie mamy wielkiego celu, ale zależy nam na korzystnej lokalizacji naszych głębokich, długoterminowych oszczędności, można rozważyć IKE i IKZE w instytucji finansowej, która nam odpowiada.

Nikt nie wymaga od nas deklaracji, na co dokładnie gromadzimy oszczędności na IKE czy IKZE.

Niedawno stworzyłem aktualne rankingi IKE w bankach, IKE i IKZE w towarzystwach funduszy inwestycyjnych, IKZE w bankach, IKE i IKZE z dobrowolnym funduszem emerytalnym oraz IKE i IKZE z rachunkiem maklerskim.

Osobiście zdecydowałem się na prowadzenie IKE w formie rejestru funduszy inwestycyjnych, na IKE Plus w NN TFI (wcześniej ING TFI). Pisałem w szczegółach o motywach tej decyzji i najważniejszych parametrach umowy.  Rozliczyłem jej wyniki w 2016, IKE Plus można założyć przez internet.

Z kolei swoje IKZE prowadzę od 2012 w formie rachunku maklerskiego w BM BDM – je również można założyć przez internet. Niedawno rozliczyłem swoje wyniki.

Transfer oszczędności między pokoleniami

Jestem zbyt młody, żeby nawet hipotetycznie planować taką operację dla siebie, ale faktem jest, że ustawa o IKE i IKZE umożliwia przeniesienie środków zgromadzonych na IKE osoby zmarłej na IKE osoby uprawnionej oraz przeniesienie środków zgromadzonych na IKZE osoby zmarłej na IKZE osoby uprawnionej.

W umowie z instytucją finansową możemy wskazać jedną lub więcej osób uprawnionych do dziedziczenia tych oszczędności po naszej śmierci. Jeśli tego nie zrobimy, środki będą dzielone zgodnie z prawem spadkowym.

Możliwa jest wypłata lub wypłata transferowa, czyli albo spadkobiercy otrzymają środki z zachowaniem ulg podatkowych do natychmiastowej dyspozycji (wypłata), albo na własne rachunki IKE i IKZE do dalszej akumulacji (wypłata transferowa).

W przeszłości, na żądanie czytelniczki, pisałem również o tym, że rodzice dorosłych dzieci mogą wpłacać pieniądze na IKE lub IKZE swoich dzieci w ramach wspierania ich długoterminowych oszczędności, a nie bieżącej konsumpcji.

IKE i IKZE nie tylko dla oszczędności na emeryturę

Oszczędności i tak muszą się gdzieś znajdować.

Jeśli dysponujemy pieniędzmi, których z dużym prawdopodobieństwem nie użyjemy przez wiele lat, IKE i IKZE w obecnej formie to dla nich niezłe miejsca.

Mamy spory wybór instytucji finansowych, które te rachunki oferują, a w trakcie gromadzenia oszczędności możemy cieszyć się korzyściami podatkowymi. Środki nie są zablokowane „na twardo”.

Łatka, jaką przypniemy do tych oszczędności, jest mniej ważna. IKE i IKZE mogą się sprawdzić, jeśli:

• oszczędzamy na prywatną emeryturę
• oszczędzamy na wydatki związane z wejściem dzieci w dorosłość
• budujemy niezależność finansową
• budujemy bezpieczeństwo finansowe
• akumulujemy długoterminowe oszczędności
• budujemy majątek w aktywach finansowych

Do tego dochodzi dość niszowe zastosowanie IKE i IKZE do transferu oszczędności w aktywach finansowych między pokoleniami (z rachunku osoby zmarłej na rachunek osoby uprawnionej).

Przepisy dotyczące IKE i IKZE (jak wszystkiego innego na świecie) mogą się zmienić (więcej i więcej).

Niedawno stworzyłem aktualne rankingi IKE w bankach, IKE i IKZE w towarzystwach funduszy inwestycyjnych, IKZE w bankach, IKE i IKZE z dobrowolnym funduszem emerytalnym oraz IKE i IKZE z rachunkiem maklerskim.

Osobiście zdecydowałem się na prowadzenie IKE w formie rejestru funduszy inwestycyjnych, na IKE Plus w NN TFI (wcześniej ING TFI). Pisałem w szczegółach o motywach tej decyzji i najważniejszych parametrach umowy.  Rozliczyłem jej wyniki w 2016, IKE Plus można założyć przez internet.

Z kolei swoje IKZE prowadzę od 2012 w formie rachunku maklerskiego w BM BDM – je również można założyć przez internet. Niedawno rozliczyłem swoje wyniki.

Tutaj wszystkie artykuły o trzecim filarze, IKE oraz IKZE.

Warto również przejrzeć inne narzędzia wspomagające oszczędzanie i inwestowanie.

Zapraszam do zapisywania się na bezpłatny, e-mailowy tygodnik Moja Przyszła Emerytura – co niedzielę podsumowanie tygodnia, zapowiedzi oraz coś ekstra.