[czas wypłaty] Jakie są warunki, koszty i możliwości wypłaty z IKE z dobrowolnym funduszem emerytalnym?

Powszechne towarzystwa emerytalne (PTE) zarządzające dobrowolnymi funduszami emerytalnymi (DFE) dobrze przygotowały regulaminy indywidualnych kont emerytalnych (IKE) do obsługi wypłat. Jeśli ktoś poszukuje szczegółowych informacji, np. o wypłatach ratalnych, znajdzie je w nich.

To piąty artykuł z tej serii. Wiemy już, jak kwestię wypłat regulują wszystkie instytucje finansowe oferujące indywidualne konta emerytalne.

W pierwszym sprawdziłem, jak wyglądają pod tym względem regulaminy TFI (generalnie dobrze). W drugim przyjrzałem się IKE w bankach oraz IKE z obligacjami skarbowymi (negatywne zaskoczenie). W trzecim przyjrzałem się regulaminom IKE w domach maklerskich (kompletnie niedopracowane pod tym względem). W czwartym sprawdziłem regulaminy zakładów ubezpieczeń – wypadły całkiem dobrze.

Jakie są warunki i możliwości wypłaty z IKE z dobrowolnym funduszem emerytalnym? Czy powszechne towarzystwa emerytalne stosują jakieś ograniczenia i limity, np. w liczbie czy częstotliwości rat? Jak dobrze opisały proces wypłaty w swoich regulaminach?

W cyklu [czas wypłaty] przyglądam się wszystkiemu, co dotyczy konsumowania wcześniej zgromadzonych oszczędności.

• Jak odpowiedzialnie zorganizować ten proces? 
• Jak rozłożyć oszczędności w czasie? 
• Kto i jak może obsługiwać wypłaty naszych oszczędności? 
• Jak wyglądają ważne regulacje prawne w tym zakresie (np. na IKE i IKZE)? 

Po co w ogóle poruszać ten temat? Ponieważ jest kompletnie zaniedbany.

Branża finansowa jest przechylona w stronę zwiększania aktywów pod zarządzaniem. Robi wszystko, żeby namawiać do gromadzenia oszczędności. Doradcy czy agenci ubezpieczeniowi są w Polsce nagradzani za „przyniesienie” pieniędzy klienta. Rzadko kogo interesuje, co się dzieje z klientem potem.

Gdy rozpoczynamy długoterminowe oszczędzanie, zbyt często robimy to pod wpływem emocjonalnych „strachów na wróble” (np. „ZUS upadnie”, „a co z edukacją dzieci?”), bez wizji przyszłych wypłat i bez całościowego planu.

Matematyka i strategie odpowiedzialnego konsumowania oszczędności są inne niż matematyka i strategie gromadzenia oszczędności.

Wszystkie artykuły z cyklu [czas wypłaty] są dostępne w tej zakładce.

Wypłata z IKE – 7 kluczowych punktów z ustawy

• wypłata to coś innego niż zwrot
• od wypłaty z IKE nie płacimy podatku od dochodów kapitałowych (tzw. Belki)
• wypłata może być wykonana w ratach lub jednorazowo
• wypłata jednorazowa lub pierwsza rata powinny być wypłacone w terminie do 14 dni od złożenia wniosku przez oszczędzającego
• do wypłaty z IKE przypisane są warunki (najedź kursorem po ważne szczegóły)
• wypłata z IKE dokonywana jest w formie pieniężnej
• oszczędzający, który zlecił wypłatę z IKE, nie może dokonywać nowych wpłat na to IKE; nie może też założyć IKE ponownie

Wypłata oszczędności z IKE w dobrowolnym funduszu emerytalnym – co mówią regulaminy?

Wiemy już, co mówi o wypłatach z IKE ustawa. Powszechne towarzystwa emerytalne muszą pozostać w tych ramach, ale mogą dodawać swoje warunki w regulaminach (np. limity). Dotyczy to szczególnie wypłaty w ratach. Przyjrzyjmy się im w szczegółach (stan na czerwiec 2016r).

dane aktualne w czerwcu 2016

Jak widać, między regulaminami IKE w różnych towarzystwach występują różnice.  

Nationale Nederlanden i MetLife precyzyjnie określają minimalną kwotę raty (100zł w NN i 200zł w MetLife), Allianz i PKO Bankowy nie wprowadziły do regulaminów tego typu informacji. Nie wiem, czy oznacza to gotowość do obsłużenia także niższych wypłat, czy po prostu jest to niedopatrzenie działów prawnych.

Poza PKO Bankowy, wszystke powszechne towarzystwa emerytalne oferujące w 2016 roku IKE umożliwiają wypłaty ratalne z częstotliwością miesięczną, kwartalną, półroczną oraz roczną. W PKO Bankowy raty muszą być wypłacane co miesiąc.

PTE bardzo różnie podeszły do kwestii maksymalnej długości wypłat ratalnych. Allianz jest gotowy wypłacać klientom środki przez maksymalnie 10 lat. MetLife daje do wyboru jedną z czterech opcji – wypłaty przez 5, 10, 15 lub 20 lat. PKO Bankowy ustala maksymalną ilość lat na 240, a Nationale Nederlanden w ogóle nie ma tego typu informacji w regulaminie.

Na chwilę uwagi zasługuje pytanie o kwotę raty z IKE z dobrowolnym funduszem emerytalnym. Wszystkie PTE rozwiązały tę kwestię identycznie. Kwotowa wartość raty jest zmienna, ponieważ zmienna jest też wycena jednostek dobrowolnego funduszu emerytalnego przez cały okres wypłat ratalnych. Tak by to wyglądało jako wzór:

Przypominam, że każdy dobrowolny fundusz emerytalny ma jedną strategię inwestycyjną dla wszystkich uczestników. Ktoś, kto jest na etapie wypłaty z IKE, oszczędza więc w funduszu o takiej samej zmienności wyceny i potencjale zysków jak ktoś, kto jest na etapie akumulowania oszczędności. 

Nie ma możliwości indywidualnego ograniczenia ryzyka w ramach dobrowolnego funduszu emerytalnego, np. przez przeniesienie oszczędności do funduszu o mniejszej zmienności czy z większym udziałem aktywów dłużnych. Coś takiego jest możliwe chociażby na IKE z rejestrem funduszy inwestycyjnych.

We wszystkich towarzystwach:

• możliwe jest złożenie wniosku o wypłatę jednorazową po rozpoczęciu wypłaty w ratach
• raty wypłacane są do wyczerpania oszczędności na IKE
• umowa o IKE zamykana po wypłacie ostatnie raty lub wypłacie jednorazowej

Za obsługę wypłaty jednorazowej i ratalnej nie jest pobierana opłata. Wyjątkiem jest sytuacja, w której klient założył IKE na mniej niż 12 miesięcy przed złożeniem wniosku o wypłatę. Wtedy zakłady ubezpieczeniowe mogą pobrać opłatę.

Podsumowanie

Powszechne towarzystwa emerytalne dobrze opisały szczegóły wypłaty ratalnej w regulaminach IKE z dobrowolnymi funduszami emerytalnymi. Oszczędzający przygotowujący się do konsumpcji swoich oszczędności emerytalnych znajdzie w nich niezbędne informacje.

Generalnie PTE są gotowe do wypłaty środków z IKE przez długi okres, z wybraną przez klienta częstotliwością oraz niewielką kwotą raty.

Pewną niedogodnością dla klientów PTE na etapie wypłaty ratalnej może być to, że środki pozostają w tym samym funduszu i nadal podlegają tej samej zmienności. Nie ma żadnej możliwości dostosowania struktury oszczędności do etapu, na którym znajduje się klient, np. przesunięcia ich do aktywów dłużnych o mniejszej zmienności.  

Co ważne, nie ma konieczności wypłacania oszczędności z IKE w tej samej instytucji finansowej, w której gromadziliśmy środki. Do naszej dyspozycji przed rozpoczęciem wypłaty lub wypłaty ratalnej jest wypłata transferowa.

Jeśli tego z jakiegoś powodu potrzebujemy, możemy przenieść swoje oszczędności na IKE w innej instytucji i zlecić wypłatę lub wypłatę ratalną tam. Proszę pamiętać, że do 12 miesięcy od podpisania umowy może być naliczana opłata za wypłatę lub wypłatę ratalną. Takie operacje trzeba zaplanować z dużym wyprzedzeniem i dostosować je do swoich potrzeb.

Nic również nie stoi na przeszkodzie, żeby wypłacić z IKE całą kwotę i rozplanować jej konsumpcję w trakcie emerytury poza IKE, np. nabywając za całość lub część rentę dożywotnią u ubezpieczyciela życiowego.

Na szczęście lub nieszczęście, to właściciel oszczędności na IKE podejmuje kluczowe decyzje dotyczące swoich pieniędzy zarówno w trakcie gromadzenia oszczędności, jak i ich konsumowania.

Osobiście prowadzę i polecam IKE z rejestrem funduszy inwestycyjnych w NN TFI (do niedawna ING TFI). Pod koniec ubiegłego roku w szczegółach opisałem wyniki swojej inwestycji.

Limit wpłat na IKE wynosi w 2016 roku 12 165zł.

Warto również przejrzeć inne narzędzia wspomagające oszczędzanie i inwestowanie.

Zapraszam do zapisywania się na bezpłatny, e-mailowy tygodnik Moja Przyszła Emerytura – co niedzielę podsumowanie tygodnia, zapowiedzi oraz coś ekstra.