Czy odliczenie wpłat na IKZE od podstawy opodatkowania trzeba jakoś udokumentować?

Pani Aleksandra zapytała mnie niedawno w e-mailu: „Jak ja mam udowodnić przed urzędem skarbowym, że mam IKZE i wpłaciłam na to konto w ubiegłym roku pieniądze? Czy mam coś dołączyć do rozliczenia PIT? Umowę? Potwierdzenie przelewów?”.

Dwa dni temu opisałem, jak krok po kroku rozliczyć ulgę emerytalną powiązaną z indywidualnym kontem zabezpieczenia emerytalnego w rozliczeniu PIT za 2015. W instrukcjach nie ma ani słowa o udowadnianiu czy dokumentowaniu wpłat na IKZE. Czy coś pominąłem?

Wszystkich poszukujących podstawowych informacji o indywidualnym koncie zabezpieczenia emerytalnego zapraszam do tej krótkiej “ściągawki”.

Czy składki na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego, które w rozliczeniu PIT pomniejszają nasz dochód (a co za tym idzie – podatek), trzeba jakoś udokumentować przy składaniu rocznej deklaracji podatkowej?

Krótka odpowiedź

Nie – do rocznej deklaracji PIT nie dołączamy żadnych potwierdzeń przelewów / wpłat na IKZE czy umowy o prowadzenie IKZE.

Wpisujemy tylko faktyczną kwotę, która trafiła w rozliczanym roku na nasze indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego. Wpisujemy ją w formularzu PIT/O, standardowym załączniku do głównej deklaracji PIT (np. PIT-37 czy PIT -36).

Opisałem całą procedurę w poprzednim artykule.

Długa odpowiedź

Nie jestem doradcą podatkowym. Zadzwoniłem na Krajową Informację Podatkową, żeby wyjaśnić wątpliwości. Najpierw zapytałem o „dowody” na etapie składania rocznego rozliczenia PIT.

Nie są wymagane.

Jeśli ktoś rozlicza się przez internet (np. aplikację Ministerstwa Finansów e-deklaracje), nie będzie nawet w stanie przesłać do urzędu skarbowego niczego poza formularzami podatkowymi. Nawet gdyby ktoś bardzo chciał udowadniać za pomocą potwierdzeń, ile wpłacił na IKZE, nie będzie tego jak przesłać. System nie przyjmuje żadnych tego typu załączników.

Innymi słowy, na tym etapie nie ma potrzeby szczegółowego udokumentowania wpłat na IKZE.

Wobec tego zapytałem, czy, kiedy i w jaki sposób urząd skarbowy może zweryfikować prawdziwość naszego rozliczenia podatkowego w zakresie ulgi emerytalnej IKZE.

Tak – może. W momencie kontroli skarbowej. W takiej sytuacji będziemy potrzebować jakichś dokumentów potwierdzających, że rzeczywiście prowadzimy indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego oraz wpłaciliśmy na nie składki zgodnie z rocznymi deklaracjami podatkowymi. Czyli czego? Na przykład:

1. umowy z instytucją finansową, w której prowadzimy nasze IKZE

2. potwierdzeń wpłat lub przelewów bankowych na nasze IKZE lub historii wpływów na nasze IKZE (lub czegoś podobnego)

Osobiście prowadzę IKZE od 2012 roku na rachunku inwestycyjnym DM BDM. Pod koniec 2015 podsumowałem wyniki tej inwestycji. Stworzyłem też kompleksowy ranking IKZE dostępnych w różnych instytucjach finansowych w 2015.

Mogę polecić również IKZE Plus w NN TFI (wcześniej ING TFI), gdzie prowadzę swoje IKE.

Inne mechanizmy kontrolne

W indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego wpisane są mimo wszystko pewne mechanizmy kontrolne, które nie wymagają wielkiej aktywności urzędników.

Pierwszy z nich to roczny limit wpłat na IKZE. Nie da się odliczyć od podstawy opodatkowania w rocznym rozliczeniu PIT więcej niż wynosi ta kwota. W 2016 limit wpłat na IKZE wynosi 4 866zł.

Mówi o tym art. 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

„Podstawę obliczenia podatku stanowi dochód (…) po odliczeniu kwot (…) 2b) wpłat na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego dokonanych przez podatnika w roku podatkowym, do wysokości określonej w przepisach o indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego”

Drugim miękkim mechanizmem kontrolnym jest baza informacji o umowach IKZE prowadzona przez Komisję Nadzoru Finansowego. Ta państwowa instytucja, do której obowiązków należy nadzór nad rynkiem IKE, IKZE i PPE, może być więc pierwszym źródłem informacji dla urzędów skarbowych.

Jak rozliczam swoje IKZE? Jak prowadzę dokumentację?

Założyłem swoje IKZE w 2012 roku. W tym roku po raz czwarty rozliczałem swój PIT z uwzględnieniem ulgi podatkowej powiązanej z indywidualnym kontem zabezpieczenia emerytalnego (szczegóły).

Nigdy nie dołączałem do rocznego zeznania podatkowego jakichkolwiek potwierdzeń czy umowy. Nie miałem w tym czasie kontroli skarbowej. Zawsze błyskawicznie otrzymywałem zwrot nadpłaconego podatku.

Przygotowując się do tego artykułu postanowiłem jednak uporządkować dokumenty związane z IKZE. W tej chwili mam zabezpieczony dostęp do potwierdzeń wszystkich wpłat, jakie wykonałem na swoje indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego od 2012, do umowy z domem maklerskim BDM oraz corocznej korespondencji z DM BDM zawierającej aktualny stan mojego konta.

Przy okazji zbierania tych wszystkich informacji zdałem sobie sprawę, zresztą nie po raz pierwszy, że dobra dokumentacja to podstawa. Nie chodzi o to, że kontrola skarbowa może zapukać o każdej porze dnia i nocy i jej zażądać. Chodzi o własny komfort. Wiem, co, kiedy i na jakich warunkach zrobiłem w tym temacie. W razie potrzeby mogą do tego w każdej chwili zajrzeć.

Druga część mojej dokumentacji IKZE to arkusz kalkulacyjny, w którym widzę bieżące i historyczne wyniki tej długoterminowej inwestycji. Pod koniec 2015 podsumowałem je w szczegółach.

Uważam, że – jeśli ktoś oszczędza w aktywach obarczonych zmiennością i wymagających podejmowania decyzji, np. funduszach inwestycyjnych czy na rachunku maklerskim – jakieś narzędzie do monitorowania i analizowania wyników w czasie to coś niezwykle przydatnego. Pomaga zrozumieć, co my w ogóle posiadamy, jak to się zachowuje i jak się ma do wyników z innych lokat kapitału (np. depozytów bankowych) czy inflacji.

Kluczowe informacje, do których lubię mieć dostęp przy swoim IKZE (i każdej innej inwestycji, którą prowadzę) to zysk/strata netto, łączna stopa zwrotu od początku inwestycji oraz średnioroczna stopa zwrotu. Chcę również widzieć, jak zmieniały się te wskaźniki w czasie (przykłady w podsumowaniu wyników IKZE z 2015).

Osobiście prowadzę IKZE od 2012 roku na rachunku inwestycyjnym DM BDM. Pod koniec 2015 podsumowałem wyniki tej inwestycji. Stworzyłem też kompleksowy ranking IKZE dostępnych w różnych instytucjach finansowych w 2015.

Mogę polecić również IKZE Plus w NN TFI (wcześniej ING TFI), gdzie prowadzę swoje IKE.

Warto również przejrzeć inne narzędzia wspomagające oszczędzanie i inwestowanie.

Zapraszam do zapisywania się na bezpłatny, e-mailowy tygodnik Moja Przyszła Emerytura – co niedzielę podsumowanie tygodnia, zapowiedzi oraz coś ekstra.