Ulga podatkowa na emeryturę IKZE za 2014 – jak ją wykorzystać?

Rozliczenie podatku dochodowego za 2014 będzie trzecim, przy którym skorzystam z odliczenia składki emerytalnej IKZE od podstawy opodatkowania. W tym roku limit wpłat na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego wynosi 4495,20zł – wykorzystałem całą kwotę. Wiem, że mój podatek dochodowy będzie rozliczany w całości po stawce 18% (pierwszy próg), co oznacza, że urząd skarbowy zwróci mi z tytułu ulgi emerytalnej IKZE 809zł po tym, jak na początku 2015 złożę deklarację PIT. Gdybym płacił część podatku po stawce 32%, moja ulga emerytalna z tytułu składki na IKZE mogłaby wynieść nawet 1438zł.

Wciąż niewiele osób korzysta z odliczenia składki emerytalnej na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego od podatku dochodowego z pracy. Co więcej – niewiele osób w ogóle o niej wie lub, jeśli wiedzą o jej istnieniu, rozumie jej istotę. Wszyscy intuicyjnie rozumiemy ulgę prorodzinną na dzieci czy ulgę związaną z darowiznami, ale ulga podatkowa przypisana do IKZE (części tzw. trzeciego filaru) jest dużo mniej intuicyjna. Nic dziwnego – istnieje dopiero od 2012 roku i w pierwszym momencie może wydawać się skomplikowana.

Jak skorzystać z ulgi podatkowej przypisanej do indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego w 2014?

Na czym polega IKZE?

IKZE to indywidualne konto, na którym możemy gromadzić długoterminowe aktywa finansowe z myślą o prywatnej emeryturze. W kilkudziesięciu poprzednich artykułach przedstawiałem to rozwiązanie w szczegółach, między innymi najważniejsze zasady IKZE oraz mechanizm działania ulg podatkowych przypisanych do tego konta emerytalnego (oraz do IKE).

W skrócie: konto IKZE można założyć w głównych instytucjach finansowych – bankach, zakładach ubezpieczeń, towarzystwach funduszy inwestycyjnych, biurach maklerskich oraz powszechnych towarzystwach emerytalnych.

W praktyce nie każdy bank czy zakład ubezpieczeń ma w ofercie indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego. Niestety – ich oferta jest wciąż stosunkowo ograniczona, szczególnie jeśli chodzi o proste, gwarantowane instrumenty finansowe, na których najchętniej gromadzą pieniądze Polacy (np. lokaty – tutaj krytyczna recenzja IKZE w ING Banku Śląskim). Znacznie lepiej wygląda oferta IKZE w towarzystwach funduszy inwestycyjnych (np. Legg Mason, Union Investment czy TFI ING), zakładach ubezpieczeń oraz biurach maklerskich (np. DM BDM, DM BOŚ, DM BZWBK).

Ważne! Konto IKZE to osobny produkt – nie da się „opakować” każdej lokaty czy rejestru funduszy inwestycyjnych w indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego i korzystać na odpisach podatkowych. Część instytucji finansowych aktywnie zabiegających o względy oszczędzających (np. BGŻ Optima, Meritum Bank, Skandia, Aegon, Quercus TFI czy Noble Funds TFI) w ogóle nie posiada w ofercie kont emerytalnych IKE oraz IKZE. Nie da się też „podłączyć” IKZE pod jednostki funduszy zgromadzonych w Supermarkecie Funduszy Inwestycyjnych mBanku czy platformie BossaFund. To po prostu osobny produkt i osobna umowa, którą zdecydowały się oferować tylko niektóre instytucje.

Jednym z polecanych przeze mnie dostawców kont emerytalnych IKZE i IKE jest towarzystwo funduszy inwestycyjnych NN TFI - wcześniej ING (szczegółowa recenzja tego rozwiązania tutaj).

Ulgi w podatkach przypisane do IKZE

Do konstrukcji prawnej indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego (tutaj ustawa) przypisane są tak naprawdę dwie ulgi podatkowe. Bardziej spektakularny jest odpis od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym z pracy (PIT-36, PIT-37, PIT-37L, PIT-28), ale IKZE to również ochrona przed 19% zryczałtowanym podatkiem od zysków kapitałowych (tzw. podatek Belki), który znamy chociażby z lokat bankowych czy kont oszczędnościowych.

Ale po kolei. Kto może odpisać wpłatę na konto emerytalne IKZE za 2014 i zyskać ulgę w podatku dochodowym? Wszyscy, którzy rozliczają się:

1. na zasadach ogólnych według skali podatkowej (deklaracje PIT-37 i PIT-36)

2. za pomocą ryczałtu ewidencjonowanego (PIT-28)

3. liniowo w skali 19% (PIT-36L)

Odpisu wpłaty na konto IKZE nie dokonają natomiast osoby stosujące kartę podatkową (PIT-16A), rozliczające dochody z giełdy oraz innych przychodów kapitałowych, np. forex (PIT-38) czy rozliczający się ze zbycia nieruchomości (PIT-39).

Zdecydowana większość osób pracujących na umowę o pracę, umowy cywilnoprawne (zlecenie, dzieło) oraz prowadzących własną działalność gospodarczą może korzystać z odliczenia składki na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego od podstawy opodatkowania.

Ile można zaoszczędzić na podatku dochodowym w 2014 dzięki IKZE?

Sprawdźmy, ile warta będzie ulga związana z kontem emerytalnym IKZE dla trzech różnych scenariuszy. Zakładamy, że na nasze konto IKZE wpłaciliśmy w 2014 całość ustawowego limitu, czyli 4495,20zł. Obliczamy wartość odliczenia dla:

a) osoby, która osiągnęła w 2014 roku 100 tysięcy złotych dochodu i „wpada” częściowo w drugi próg podatkowy (32%),

b) osoby, która osiągnęła w 2014 roku 50 tysięcy złotych dochodu i rozlicza się w 100% w pierwszym progu podatkowym (18%),

c) osoby, która osiągnęła w 2014 roku 100 tysięcy złotych dochodu i rozlicza się liniowo (19%).

Zakładając, że wykorzystaliśmy cały limit wpłat na IKZE w 2014 roku, nasza ulga w podatku dochodowym wyniesie:

a) 1438zł dla osoby płacącej część podatku w drugim progu,

b) 809zł dla osoby płacącej cały podatek w pierwszym progu,

c) 854zł dla osoby rozliczającej się liniowo.

Są to maksymalne wartości odpisów – ulga emerytalna związana z IKZE nie może być w 2014 wyższa. Ale nie ma obowiązku wykorzystywania całego limitu wpłat. Sprawdźmy, ile zaoszczędzi na podatku dochodowym osoba, której dochód przed opodatkowaniem to 3 tysiące złotych miesięcznie w trzech różnych scenariuszach:

a) wpłaciła w 2014 na IKZE 1000zł

b) wpłaciła w 2014 na IKZE 2000zł

c) wpłaciła w 2014 na IKZE 3000zł

Do zaoszczędzania dzięki składce na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego jest przy takich założeniach:

a) 180zł przy wpłacie 1000zł

b) 360zł przy wpłacie 2000zł

c) 540zł przy wpłacie 3000zł

Jak nietrudno obliczyć, dla osoby rozliczającej się w całości w pierwszym progu podatkowym, czyli płacących 18% podatku dochodowego, za każdy zgromadzony na IKZE tysiąc złotych możemy odpisać 180zł podatku dochodowego w rozliczeniu rocznym. Dla osoby rozliczającej się częściowo w drugim progu podatkowym jest to 320zł za każde 1000zł wpłaty na IKZE, a dla osoby na podatku liniowym jest to 190zł za każdy tysiąc.

Ulgę emerytalną w podatku dochodowym, jak wiele innych ulg, rozlicza się za pomocą deklaracji PIT/O dołączanej do głównego zeznania podatkowego.

Jednym z polecanych przeze mnie dostawców kont emerytalnych IKZE i IKE jest towarzystwo funduszy inwestycyjnych NN TFI - wcześniej ING (szczegółowa recenzja tego rozwiązania tutaj).

Czy pieniądze zgromadzone na IKZE można w każdej chwili odzyskać?

Tak – ale wtedy w zeznaniu podatkowym za rok zwrotu środków z IKZE musimy całą kwotę zapisać jako nasz dochód i odprowadzić podatek według aktualnej skali podatkowej. Innymi słowy, zwrot środków łączy się ze zwrotem ulgi podatkowej. Z IKZE nie można wykonywać częściowych zwrotów (np. 10% kwoty) – tylko zwrot całości.

Jest jeszcze druga możliwość – oszczędności na IKZE można wypłacić po osiągnięciu 65 roku życia (w ratach lub w całości) korzystając z preferencyjnej, zryczałtowanej stawki podatkowej w wysokości 10%. Ale i tak w momencie wypłaty środków na cele emerytalne będziemy musieli zwrócić część uzyskiwanych dzisiaj odpisów podatkowych.

Czy to się opłaca? Konstrukcja IKZE wygląda na pierwszy rzut oka bardzo nieintuicyjnie, ale to bardzo korzystne rozwiązanie. W poprzednich artykułach obliczyłem i opisałem w szczegółach, ile wynoszą korzyści z gromadzenia w ten sposób długoterminowych oszczędności. W innym artykule opisałem możliwe scenariusze życiowe, kiedy IKZE przestaje się opłacać.

Osobiście uważam, że kluczem do wykorzystywania kont emerytalnych IKE i IKZE są w równym stopniu wyjątkowo korzystne ulgi podatkowe, umiejętność prowadzenia rentownych, długoterminowych inwestycji oraz unikanie nadmiernych kosztów oraz ryzyka w stosunku do naszej tolerancji na nie oraz finansowej zdolności do jego ponoszenia.

Jednym z polecanych przeze mnie dostawców kont emerytalnych IKZE i IKE jest towarzystwo funduszy inwestycyjnych NN TFI - wcześniej ING.

Dlaczego polecam to konto? Ponieważ daje dostęp do dużej ilości funduszy reprezentujących różne klasy aktywów (w tym pokrewne bezpiecznym lokatom bankowym, np. fundusz gotówkowy) i gotowych rozwiązań dla długoterminowych inwestorów (np. fundusze cyklu życia), nie obciąża klienta kosztami założenia i prowadzenia konta oraz oferuje najniższe na rynku stałe opłaty za zarządzanie (wliczone w notowania specjalnej jednostki K) dla inwestorów detalicznych.

Tutaj wszystkie artykuły o trzecim filarze, IKE oraz IKZE.

Warto również przejrzeć inne narzędzia wspomagające oszczędzanie i inwestowanie.

Zapraszam do zapisywania się na bezpłatny, e-mailowy tygodnik Moja Przyszła Emerytura – co niedzielę podsumowanie tygodnia, zapowiedzi oraz coś ekstra.