Co jest lepsze IKE czy IKZE przy takiej samej miesięcznej składce – obliczenia

Indywidualne konto emerytalne oraz indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego nie wykluczają się wzajemnie. Każdy może założyć i jedno, i drugie. Równie dobrze można zdecydować się tylko na jedno z nich. W artykule napisanym kilkanaście miesięcy temu przyjrzałem się dokładnie, jak działają przypisane do IKE i IKZE przywileje podatkowe oraz jaki mają wpływ na końcową wartość oszczędności.

W związku z tym artykułem napisał do mnie pewien czytelnik (pan Łukasz), który postanowił obliczyć, które konto będzie się bardziej opłacać przy założeniu, że odkładamy zarówno na IKE, jak i na IKZE dokładnie tę samą kwotę, z taką samą regularnością i wykorzystujemy w 100% przysługujące nam ulgi podatkowe. Rezultaty jego obliczeń i wnioski z nich są bardzo interesujące.

Na którym koncie emerytalnym bardziej opłaca się oszczędzać – IKE czy IKZE? Czy można jednoznacznie uznać, że jedno z nich jest lepsze od drugiego?

1. Jak wygląda modelowy przepływ oszczędności przez IKE i IKZE?

Żeby lepiej zrozumieć, jak obliczyliśmy końcową wartość oszczędności na IKE i IKZE, warto najpierw przyjrzeć się przepływom pieniędzy na każdym z tych kont. Będą się od siebie różnić ze względu na inny charakter przypisanych do nich ulg podatkowych.

Z indywidualnym kontem emerytalnym sprawa jest stosunkowo prosta – końcowa wartość netto naszego konta (czyli kwota „do kieszeni”) będzie wynosić tyle, ile suma zebranego kapitału powiększona o zyski kapitałowe (np. odsetki od depozytu bankowego czy stopę zwrotu z funduszy inwestycyjnych). A gdzie tu jakaś ulga podatkowa?

W momencie wypłaty od zysków z kapitału nie zapłacimy podatku dochodowego (tzw. 19% Belki). Cały kapitał i zysk z całego okresu oszczędzania będzie do naszej dyspozycji. Tutaj więcej o zasadach IKE.

Trochę inaczej działa indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego. Roczną składkę na IKZE możemy odliczyć od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym z bieżącej pracy. Dzięki tej konstrukcji – w zależności od tego, jak rozliczamy się z fiskusem – nasze podatki w tym roku pomniejszą się o 18, 19 lub 32% rocznej składki na IKZE. To nasz dodatkowy zysk.

Ale w momencie wypłaty oszczędności z konta IKZE będziemy musieli zapłacić podatek ryczałtowy w wysokości 10% zysku oraz kapitału. W pewnym sensie po kilku czy kilkunastu latach prowadzenia konta będziemy musieli zwrócić dużą część naszych ulg podatkowych z całego okresu. To nasz dodatkowy koszt. Tutaj więcej o zasadach IKZE.

2. Co się bardziej opłaca IKE czy IKZE – założenia i obliczenia

Przejdźmy do rzeczy. Pozwolę sobie użyć dokładnie takich samych założeń przy obliczaniu końcowej wartości konta jak mój czytelnik. Posłużę się też fragmentami naszej korespondencji e-mailowej, która pozwoliła mi zrozumieć, gdzie leży najważniejsza przeszkoda w zrozumieniu różnicy między IKE a IKZE.

A. scenariusz pierwszy

Na początek proponuję obliczyć końcową wartość konta IKE i IKZE dla osoby, która przez 20 lat odkładała co miesiąc 250zł, osiągała w tym czasie średnioroczną stopę zwrotu w wysokości 6% i płaciła 18% podatku dochodowego z bieżącej pracy.

Nie uwzględniam inflacji. Nie wdaję się w to, czy osiągnięcie takiego poziomu zysku jest realne w najbliższych 20 latach i jak to zrobić. Nie wchodzę też w dyskusję o możliwych zmianach prawa czy progów podatkowych, które mogłyby dotknąć IKE lub IKZE – przyjmuję, że nic się nie zmieni.

Jak wypadają dwie identyczne inwestycje przy uwzględnieniu specyfiki IKE i IKZE? Na zielono zaznaczyłem, ile wyniesie końcowa wartość każdego z kont emerytalnych.

Na tym etapie obliczeń wygląda na to, że – mimo ulgi w podatku dochodowym z pracy – oszczędzanie na IKE opłaca się bardziej niż na IKZE. Ale nie tak szybko.

W tym miejscu musimy pochylić się nad corocznymi zwrotami podatków. Mój czytelnik proponuje, żeby w obliczeniach uwzględnić następującą sytuację – każdy zwrot podatku od pierwszego roku oszczędzania na IKZE reinwestujemy (a nie przejadamy). Przyjmujemy, że będzie zarabiał w takim samym tempie jak konto IKZE (6% w skali roku). Po zsumowaniu wypłaty z IKZE oraz naszego dodatkowego rachunku, na którym reinwestowaliśmy zwroty podatków, dostajemy następujące wyniki.

Pan Łukasz zwrócił uwagę na coś bardzo ważnego – kluczową rolę odgrywa to, co się dzieje ze zwrotami podatku związanymi ze składkami na IKZE. I zdaniem pana Łukasza IKZE opłaca się bardziej niż IKE, ale tylko jeśli reinwestujemy (a nie wydajemy) wszystkie zwroty podatków. To praktyczne i przejrzyste podejście.

Również zwracałem uwagę na tę specyfikę IKZE, np. w tym i tym artykule, ale moje podejście jest trochę bardziej teoretyczne. Uważam, że nie ma znaczenia, czy reinwestujemy czy konsumujemy zwroty podatku. Tak czy inaczej mamy je do naszej dyspozycji na wiele lat przed wypłatą oszczędności z IKZE i zapłatą 10% podatku ryczałtowego. Dlatego w obliczeniach musimy uwzględnić zmianę wartości tych pieniędzy w czasie, najlepiej przypisując im taką samą stopę zwrotu jak oszczędnościom na IKZE. Gdy to zrobimy, staje się jasne, że z czysto matematycznego punktu widzenia IKZE opłaca się bardziej od IKE.

Jeśli ktoś nie lubi w ten sposób teoretyzować, może podeprzeć się bardziej praktycznym podejściem mojego czytelnika – IKZE opłaca się bardziej tylko wtedy gdy reinwestujemy zwroty podatków na podobną lub wyższą stopę zwrotu co oszczędności na IKZE (np. na rachunku oszczędnościowym czy w funduszach inwestycyjnych).

Pod koniec 2015 roku stworzyłem przegląd dostępnych na rynku umów o IKZE i IKE oraz kompleksowy ranking IKZE i IKE.

Osobiście prowadzę IKZE od 2012 roku na rachunku inwestycyjnym DM BDM. Pod koniec 2015 podsumowałem wyniki tej inwestycji. IKE prowadzę w formie rejestru funduszy inwestycyjnych w NN TFI (moje szczegółowe wyniki do końca 2015), gdzie można założyć również dobre IKZE.

B. scenariusz drugi

Trochę inaczej wygląda sytuacja z osobami, które wpadają w drugi próg podatkowy. Umożliwia im to odzyskanie aż 32% rocznej składki na IKZE przy czym podatek ryczałtowy w momencie wypłaty wciąż wynosi 10%. Dzięki tej różnicy IKZE opłaca się bardziej niż IKE bez względu na to, czy będziemy reinwestować zwroty podatku. W tym scenariuszu (dla różnorodności) wydłużyłem również okres inwestycji do 30 lat, zmniejszyłem średnioroczną stopę zwrotu do 4% oraz zwiększyłem miesięczną składkę do 350zł. Oto wyniki:

Co jest lepsze IKE czy IKZE przy takiej samej miesięcznej składce – podsumowanie

IKE i IKZE znacznie się różnią swoją konstrukcją oraz przypisanymi do nich ulgami podatkowymi. Zakładając, że wykorzystujemy ich potencjał na 100% i odkładamy na obu kontach emerytalnych tyle samo, z taką samą regularnością i przez taki sam okres, IKZE wypada korzystniej niż IKE dzięki wbudowanej w to rozwiązanie uldze w podatku dochodowym z pracy.

Ta przewaga nie jest jednak widoczna gołym okiem. Można ją docenić na dwa sposoby. Pierwszy i bardziej praktyczny zaproponował mój czytelnik – polega on na reinwestowaniu zwrotów podatków na osobnym rachunku. Drugie podejście jest bardziej teoretyczne – do zwrotów podatku powinniśmy przypisać podobną stopę zwrotu co do oszczędności na IKZE. Dlaczego? Ponieważ są do naszej dyspozycji na wiele lat przed wypłatą środków i uiszczeniem 10% podatku ryczałtowego.

Bez względu na te komplikacje IKZE wygrywa z IKE bez dwóch zdań w przypadku osób wpadających w drugi próg podatkowy. Dlaczego? Ponieważ mogą dzisiaj odzyskać do 32% rocznej składki na IKZE, a w przyszłości zapłacą zaledwie 10% podatku ryczałtowego. W tym artykule przyglądam się w szczegółach, kiedy IKZE się nie będzie opłacać.

Pod koniec 2015 roku stworzyłem przegląd dostępnych na rynku umów o IKZE i IKE oraz kompleksowy ranking IKZE i IKE.

Osobiście prowadzę IKZE od 2012 roku na rachunku inwestycyjnym DM BDM. Pod koniec 2015 podsumowałem wyniki tej inwestycji. IKE prowadzę w formie rejestru funduszy inwestycyjnych w NN TFI (moje szczegółowe wyniki do końca 2015), gdzie można założyć również dobre IKZE.

Tutaj wszystkie artykuły o trzecim filarze, IKE oraz IKZE.

Warto również przejrzeć inne narzędzia wspomagające oszczędzanie i inwestowanie.

Zapraszam do zapisywania się na bezpłatny, e-mailowy tygodnik Moja Przyszła Emerytura – co niedzielę podsumowanie tygodnia, zapowiedzi oraz coś ekstra.