Co to są fundusze parasolowe i jak działają?

Fundusze inwestycyjne to olbrzymie terytorium, z którym niezawodowy inwestor musi sobie jakoś poradzić. Mimo tego, że nie ma kierunkowego wykształcenia i nie żyje wydarzeniami w tej branży na co dzień. Już ilość nowych terminów może być dla początkujących kompletnie przytłaczająca.

OK, możemy się ich nauczyć na pamięć i papugować (konwersja, jednostka, dywersyfikacja, wycena, umorzenie, itp.), ale czy rozumiemy, co się za tymi słowami kryje? I jakie to ma dla nas i naszych pieniędzy konsekwencje? Towarzystwa tak naprawdę namawiają, żeby najpierw zainwestować, a potem się martwić i jest to jakieś podejście, ale czy najlepsze? Moim zdaniem warto działać ze zrozumieniem.

Częste pytanie, które słyszę dotyczy funduszy parasolowych i ich działania. Nie jest to może najważniejsze pojęcie przy inwestowaniu w fundusze, ale gdzieś trzeba zacząć. A więc co to jest fundusz parasolowy?

Co to jest fundusz inwestycyjny?

Szybkie przypomnienie absolutnych podstaw. Co to w ogóle jest fundusz inwestycyjny? To forma zbiorowego inwestowania pieniędzy na rynku kapitałowym (czyli rynku kojarzącym firmy i instytucje poszukujące finansowania z właścicielami kapitału za pomocą np. akcji czy obligacji).

Zamiast robić to samodzielnie (co może być trudniejsze i bardziej ryzykowne), w pewnym sensie zrzeszamy się w towarzystwie funduszy inwestycyjnych, które inwestuje nasze oszczędności w naszym imieniu. To ono dobiera aktywa i nimi zarządza dla zysku.

Czy to znaczy, że my nie musimy nic robić? Absolutnie nie – do nas należą kluczowe decyzje inwestycyjne. Kiedy zainwestować pieniądze? W który fundusz? W którym towarzystwie? W jaki sposób kupić jednostki funduszy inwestycyjnych? Kiedy je sprzedać? Towarzystwo wyręcza nas w doborze konkretnych aktywów (akcji, obligacji, depozytów, itp.) oraz codziennej ich obsłudze (np. sprzedaż czy nabycie na giełdach, obliczanie i odprowadzanie podatku od zysków kapitałowych).

Czy to znaczy, że fundusze inwestycyjne nie są ryzykowne? Wręcz przeciwnie – zdecydowana większość z nich, nawet pieniężne czy obligacyjne, które słusznie uchodzą za bezpieczne, nie dają nam gwarancji kapitału czy zysku. Ryzyko utraty pieniędzy (ale też potencjał wysokich zysków) należy tylko i wyłącznie do nas.

Co to jest fundusz parasolowy?

Fundusz parasolowy to popularna nazwa funduszu, który skupia kilka subfunduszy. Powiedzmy, że towarzystwo ma dziesięć różnych subfunduszy, które różnią się typem aktywów (np. akcyjne, pieniężne, obligacji firm, obligacji państw, itp.). Może je zebrać w jeden fundusz parasolowy.

fundusze inwestycyjne Unikorona na platformie inwestycyjnej BGŻ Optima

Po co? Przede wszystkim ze względów podatkowych, ale również w celu zmniejszenia ilości umów i innych dokumentów, które musi podpisywać klient.

Podatki a fundusze parasolowe

Główny powód powstania funduszy parasolowych to tzw. optymalizacja podatkowa. Nikt nie lubi płacić więcej podatków niż musi. Na czym polega przewaga inwestowania za pomocą parasola nad inwestowaniem bez niego? Przyjrzyjmy się dwóm przykładom.

W pierwszym scenariuszu inwestuję w różne fundusze i za każdym razem kończę inwestycję z zyskiem. W praktyce wygląda to tak: kupuję jednostki funduszu akcyjnego i po kilku latach zamieniam (na plusie) na jednostki funduszu obligacyjnego. Po czym po kilku miesiącach znowu zamieniam (na plusie) na fundusz akcyjny i tak dalej.

W tej sytuacji przy każdej zamianie (konwersji) jednostek zapłacę podatek od zysków kapitałowych. Będzie to traktowane jako zamknięcie jednej inwestycji i rozpoczęcie kolejnej.

Chyba że są one częścią funduszu parasolowego. Wtedy podatek zapłacę dopiero w momencie całkowitego wyjścia z tego mechanizmu. Czyli ostatecznej sprzedaży jednostek. Zamiana z jednego subfunduszu na drugi nie będzie traktowana jako zamknięcie inwestycji.

Innymi słowy: fundusz parasolowy pozwala nam odroczyć podatek w czasie do momentu ostatecznego zakończenia inwestycji w fundusze. To dla nas korzystniejsze, szczególnie przy częstych zmianach fundusze, szczególnie przy dużych kwotach, szczególnie w dłuższym okresie.

Drugi scenariusz jest trochę bardziej realistyczny. Na funduszach inwestycyjnych możemy również okresowo tracić kapitał. Powiedzmy, że jesteśmy w fundusze akcyjnym na lekkim minusie i chcemy szybko uciąć straty. Ocaliliśmy 90% naszego kapitału, ale nie zrażamy się do funduszy i inwestujemy pieniądze w fundusz obligacji korporacyjnych. Po roku mamy 10% zysku i zamykamy inwestycję.

Teraz dwie ważne rzeczy. Po pierwsze w stosunku do początkowego kapitału wciąż jesteśmy na minusie (10% zysku od 90% kapitału nie pozwoli nam odrobić początkowych strat). Na dodatek od zysku z drugiej inwestycji będziemy musieli odprowadzić podatek Belki! Dlatego, że formalnie były to dwie zupełnie odrębne inwestycje.

Chyba że są one częścią funduszu parasolowego. Wtedy podatek będzie naliczony od różnicy między początkowym kapitałem a kapitałem na wyjściu, który w naszym przykładzie jest ujemna. Nie ma zysku. Nie ma podatku od zysków kapitałowych.

Innymi słowy – konstrukcja funduszu parasolowego pozwala nam „odpisywać straty” z nieudanych inwestycji, jeśli pieniądze zostaną w systemie.

Gdzie kupić fundusze parasolowe?

Dwie możliwości – bezpośrednio w towarzystwach funduszy inwestycyjnych albo na platformach inwestycyjnych (np. mBank czy BGŻ Optima).

W pierwszym przypadku będziemy mogli skorzystać z parasola wewnątrz jednego towarzystwa – zazwyczaj nie jest niestety tak, że wszystkie subfundusze towarzystwa podlegają pod jeden fundusz parasolowy. Dokładne informacje uzyskamy na stronach internetowych towarzystw. Poniżej przykład dla TFI PKO.

W drugim przypadku parasole również działają tylko w obrębie jednego towarzystwa (w mBanku są też towarzystwa z dwoma osobnymi parasolami - poniżej przykład PZU), ale w obrębie jednej platformy łatwiej będziemy mogli przechodzić z jednego towarzystwa do innego towarzystwa (już bez ochrony podatkowej). Żeby kupować fundusze w mBanku trzeba założyć darmowe konto osobiste. Żeby kupować fundusze w BGŻ Optima, trzeba założyć darmowy rachunek oszczędnościowy.

dwa fundusze parasolowe z subfunduszami dostępnymi w usłudze Supermarket Funduszy Inwestycyjnych mBanku

Pewną formą (choć zasadniczo inną) parasola są również polisy inwestycyjne.

Przeczytaj też o innych metodach oszczędzania i inwestowania. Przejrzyj dostępne narzędzia finansowe.

Koniecznie zapisz się na darmowy, e-mailowy tygodnik Moja Przyszła Emerytura – tutaj więcej szczegółów.