5 ważnych faktów o OFE, których możesz nie znać

Wiesz, ile pieniędzy udało ci się do tej pory zgromadzić na swoim koncie w otwartym funduszu emerytalnym? Wiesz, jak radzi sobie twoje OFE w porównaniu z innymi graczami na tym rynku? Wiesz, ile wynosi twoja comiesięczna składka i ile wynoszą od niej opłaty?

Łatwo zignorować drugi filar systemu emerytalnego, czyli otwarte fundusze emerytalne. Składki odciągane są automatycznie, wybór funduszu może odbyć się na drodze losowania, na sposób inwestowania i tak nie mamy wpływu, pieniądze zobaczymy dopiero po osiągnięciu wieku emerytalnego. Czym tu się w ogóle zajmować?

Poznawanie OFE warto zacząć od pięciu ważnych faktów, których możesz nie znać.

1. zajrzyj na swoje konto w internecie

Stan naszego konta w otwartym funduszu emerytalnym nie jest tajemnicą. Towarzystwa emerytalne mają obowiązek informować nas co roku o kwocie zgromadzonych oszczędności, liczbie jednostek, itp. Nie musimy jednak czekać na listonosza, który zazwyczaj pojawia się z listem od naszego OFE na początku roku – do swojego konta powinniśmy mieć wgląd przez internet. Ja otrzymałem dane do logowania w pierwszej korespondencji od funduszu.

Możemy w ten sposób monitorować stan swojego konta na bieżąco. Nie żeby było to specjalnie konieczne ze względu na skoki wartości z tygodnia na tydzień – OFE to bardzo konserwatywni inwestorzy. Chodzi bardziej o świadomość, że możemy sprawdzić, ile oszczędności w drugim filarze w tej chwili mamy i czy ZUS przelewa kolejne składki bez opóźnień.

2. oszczędności z OFE są dziedziczone

Oszczędności zgromadzone na OFE nie przepadają, jeśli właściciel konta umrze przed lub w trakcie wypłacania emerytury. Nie zabiera ich towarzystwo emerytalne, nie powiększają kont zagranicznych prezesów, nie kładzie na nich ręki państwo.

Oszczędności z OFE podlegają dziedziczeniu – albo przez osobę uposażoną (więcej poniżej), albo przez ustawowych spadkobierców. Problem polega na tym, że bliscy zmarłych oraz osoby uposażone nie wiedzą o swoim prawie do tych oszczędności. Wielu po prostu nie zgłasza się po należne im pieniądze.

Dziennik Rzeczpospolita oszacował, że do 2011r. zmarło ok. 140 tys. osób posiadających oszczędności w OFE, a całość środków należnych spadkobiercom i uposażonym mogą wynosić ok. 2 mld zł. Część z tych pieniędzy nie została podjęta i czeka.

OFE Nordea zapoczątkowało kampanię, która ma na celu uporządkowanie kwestii dziedziczenia środków z OFE oraz podniesienie świadomości ich klientów.

3. ustal osoby uposażone

Jeśli nie podejmiemy żadnych działań, nasze oszczędności z drugiego filaru będą podlegać ustawowej procedurze dziedziczenia. Podobnie jak w innych produktach ubezpieczeniowych, jak ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy czy polisolokata, mamy jednak możliwość wskazania jednej lub wielu osób uposażonych.

Osoba uposażona to ktoś, kto odziedziczy po nas środki (w tym przypadku oszczędności z OFE) z pominięciem zwykłego postępowania spadkowego. Wystarczy złożyć odpowiedni wniosek (co można zrobić przez internet w minutę) i sprawa jest uporządkowana.

4. od maja 2011r. płacisz mniejszą składkę

Jeszcze do maja 2011r. do OFE trafiało 7,3% naszej pensji brutto (19,52% pensji to cała składka emerytalna). Po decyzji rządu Donalda Tuska składkę do OFE zmniejszono do 2,3%, a różnicę stanowiącą 5% naszej pensji brutto przekierowano na specjalne subkonto w ZUS. Tak wygląda spadek wpływów na moim koncie (jako przedsiębiorca płacę najniższe możliwe składki).

Z 7,3% na 2,3%, z 147,12zł miesięcznie na 46,35. Minus opłaty dla OFE

Przy okazji tej zmiany rząd zapisał w ustawie mechanizm stopniowego podnoszenia składki na OFE do 3,5% w 2017r. Pierwsza podwyżka ma się odbyć już w przyszłym roku, ale jest całkiem prawdopodobne, że jej nie będzie. Kolejnych pewnie też. Politycy coraz odważniej spychają otwarte fundusze emerytalne na margines.

5. spadają opłaty dla towarzystw – ale są wciąż wysokie

Do stycznia 2010r., czyli ponad dziesięć lat, otwarte towarzystwa emerytalne pobierały 7% naszej składki jako opłatę dystrybucyjną. Co miesiąc o tyle pomniejszana była nasza składka zanim pieniądze użyte były do zakupu jednostek uczestnictwa. To skandalicznie wysoki koszt oszczędzania na emeryturę. Od stycznia 2012r. OFE mogą potrącić z naszej miesięcznej składki maksymalnie 3,5% i tyle potrącają (wyjątki: Allianz 3,45%, Polsat 3,4%). To wciąż bardzo dużo.

Tym bardziej, że oprócz opłaty dystrybucyjnej OFE pobierają też co miesiąc opłatę za zarządzanie obliczaną jako ułamek procenta wartości swoich wszystkich aktywów (nie więcej niż 0,6% rocznie, uzależniona od wielkości funduszu).

Do tego dochodzi również część wynagrodzenia zależna od wyników inwestycyjnych.

-------

W tej serii o otwartych funduszach emerytalnych ukażą się m.in. artykuły o tym, czy warto przejmować się wyborem OFE, czy warto zmienić fundusz, jakie wyniki inwestycyjne miały OFE oraz jakie pobierają opłaty.