Co to jest ETF?

Mamy pełne prawo nie widzieć, co to jest ETF. Na Giełdzie Papierów Wartościowych (GPW) w Warszawie pierwszy EFT pojawił się w 2010r., czyli dość niedawno. Dla wszystkich szukających nowych kierunków dla swoich oszczędności i inwestycji była to bardzo ważna wiadomość. Jest to w końcu bardzo popularny na świecie instrument finansowy, pokrewny funduszom inwestycyjnym oraz bezpośredniemu inwestowaniu w akcje. Na szczęście, od niedawna dostępny jest też dla przeciętnego Kowalskiego w Polsce.

Ale nasza wiedza o ETF-ach jest jeszcze niewielka i przekonanie się do tej alternatywnej wobec funduszy inwestycyjnych formy lokowania pieniędzy zajmie pewnie trochę czasu. Warto się jednak przyjrzeć możliwościom, jakie dają fundusze ETF, bo to proste i elastyczne rozwiązanie inwestycyjne.

Co to jest ETF?

ETF (z ang. exchange-traded fund) to fundusz oparty o indeks giełdowy. Działa podobnie jak fundusz inwestycyjny (o ważnych różnicach później), ale jego celem jest jak najdokładniejsze odwzorowanie indeksu, o który jest oparty. Bez względu na to, czy rośnie, czy spada.

Na przykład:

Lyxor ETF WIG20 to fundusz ETF, którego celem jest naśladowanie indeksu 20 największych spółek na GPW. Jeśli WIG20 spadnie danego dnia o 1%, ETF spadnie o bardzo zbliżoną wartość. Jeśli wzrośnie o 2%, ETF podąży krok w krok za nim.

Innymi słowy: kupując fundusz ETF, kupujemy cały indeks w zbliżonych do ideału proporcjach.

Co to dla nas oznacza w praktyce?

1. Jedna transakcja = duże zróżnicowanie portfela

Jeśli inwestujemy na giełdzie, jednym z ważnych pytań jest zawsze, którą spółkę obecnie warto kupić. Naszym celem jest oczywiście jak najwyższy zarobek, ale zawsze istnieje ryzyko, że podejmiemy niezbyt trafną decyzję i nasza spółka okaże się niewypałem. Można oczywiście kupić dwie albo trzy spółki i zmniejszyć to ryzyko przez tzw. dywersyfikację.

ETF ma wbudowaną taką dywersyfikację w swoją konstrukcję, ponieważ od razu kupuje cały indeks. Np. wszystkie 20 spółek z WIG20 w odpowiednich proporcjach. Dzięki temu mamy pewność, że nie wypadniemy gorzej niż średnia dla indeksu. Z drugiej strony – nie wypadniemy też lepiej.

2. Prosta konstrukcja = niższe koszty

ETF łatwiej skonstruować i łatwiej nim zarządzać niż klasycznymi funduszami inwestycyjnymi. Dlaczego? Ponieważ ma on jasno określony cel (jak najwierniejsze odzwierciedlenie wartości indeksu). Realizacji tego celu pilnuje przede wszystkim komputerowy algorytm, który tak dobiera aktywa, żeby naśladownictwo indeksu było najpełniejsze. Inaczej jest w przypadku funduszy inwestycyjnych – tu mózgiem operacji są jednak ich zarządzający.

To przekłada się na koszty. Opłaty za zarządzanie funduszami akcyjnymi wahają się w granicach 3-4% wartości aktywów rocznie. Dla ETF-ów jest to znaczenie mniej, nawet 0,05%, choć obecne na polskiej GPW fundusze ETF mają opłatę za zarządzanie na poziomie 0,15% (Lyxor ETF DAX) -0,45% (Lyxor ETF WIG20) rocznie. Jest ona codziennie odpisywana od wartości aktywów.

Nie ma również opłat manipulacyjnych za nabycie, które nalicza duża część dystrybutorów jednostek funduszy inwestycyjnych. Musimy za to zapłacić prowizję maklerską, zazwyczaj identyczną jak przy zakupie i sprzedaży akcji czy obligacji (np. 0,39% od transakcji w mBanku).

3. Ciągły handel = łatwiej kupić, łatwiej sprzedać

Handel ETF-ami trwa na giełdzie podczas każdej sesji. Odbywa się na takich samych zasadach jak handel akcjami czy obligacjami. W każdej chwili można się pozbyć swojej inwestycji w indeks, jeśli wyczujemy, że będzie on w najbliższym czasie spadał. Można również ustawić stop loss – automatyczne zlecenie sprzedaży, jeśli cena ETF-a spadnie poniżej ustalonej przez nas granicy.

4. ETF = doskonały do korzystania z hossy na giełdzie

Dla mniej wprawnych inwestorów nie ma chyba w tej chwili prostszego sposobu na tanie korzystanie z giełdowej hossy. Fundusze inwestycyjne są nie tylko droższe, ale również wolniejsze (realizacja zleceń zajmuje kilka dni). Co więcej, wiele z nich wypada gorzej niż średnia dla najważniejszych indeksów giełdowych, np. WIG20. Bezpośrednia inwestycja w akcje to z kolei wyższe ryzyko podjęcia złej decyzji przy wyborze spółek, w które chcemy zainwestować.

Dlatego kupienie lub systematyczne dokupowanie jednostek funduszy indeksowych w momencie, kiedy indeksy są nisko (jak teraz), to bardzo atrakcyjny sposób na zainwestowanie oszczędności w dłuższym okresie. Indeks WIG20 był niegdyś bliski granicy 4000 punktów, dziś bliżej mu do 2000 punktów. To olbrzymia przecena, która kiedyś na pewno się skończy (choć niekoniecznie szybko i niekoniecznie jest już najtaniej).

5. Jest ryzyko

ETF to produkt inwestycyjny, bez gwarancji wartości kapitału. Indeksy giełdowe mają okresy wzrostu oraz spadku. Jeśli zainwestujemy w okresie spadku, nasza inwestycja może tymczasowo tracić wartość. Jej końcowy rezultat zależy jednak od różnicy pomiędzy ceną kupna i sprzedaży. Dopóki nie sprzedamy swoich certyfikatów ETF, ewentualne zyski lub straty będą wirtualne.

Warto również zwrócić uwagę na ryzyko walutowe w przypadku inwestowania w fundusze indeksowe inwestujące w zagraniczne giełdy (np. DAX lub S&P500). Ich polska wycena zależy nie tylko od zmian wartości indeksu, ale też kursu złotego do np. euro lub dolara.

Jak kupić ETF?

Potrzebne jest nam konto maklerskie (np. w mBanku), bo ETF kupuje się na giełdzie. Na GPW notowane są w tej chwili trzy fundusze ETF: Lyxor ETF WIG20, Lyxor ETF S&P 500 oraz Lyxor DAX. Wpisujemy kod lub nazwę jednego z nich w swoim panelu inwestycyjnym (podobnie jak przy akcjach), ustalamy ilość jednostek oraz cenę, a potem rejestrujemy transakcję.

Przeczytaj szczegółowy przewodnik, jak kupić ETF oraz czym się różni fundusz ETF od zwyczajnego funduszu inwestycyjnego.